بسمه تعالی
علائم برنده ها در زندگی
یکی از شعارهای ما در زندگی باید این باشد که "مابرنده هستیم" بنابر این لازم است ضمن شناخت وآگاهی ازشاخص ها وعلائم برنده ها،به آن اصول پای بندتا زندگی شاداب وبا نشاط داشته باشیم، اینک برخی از شاخص ها ی برنده هابه اختصار اشاره می شود.
1-ارتباط موثرومفیددر زندگی: ارتباط شبيه جريان خون دربدن است ،همچنانكه خون در بدن موجود زنده، تامين كننده حيات و زندگي اوست ، نظام ارتباطات بقای زندگي و بقاي ا فراد را تامين مي كند اگر ارتباط قطع و مختل شود موجبات زوال و متلاشي شدن زندگی خواهد شد . دنياي امروز ، دنیاي ارتباطات است حدود 85% اوقات انسان صرف ارتباط با ديگران مي شود.
برقراري ارتباط نوعي رفتار ضروري براي آدمي است ، افرادي كه روابط برقرار نمي كنند دچار مشكل دروني هستند. برقراري ارتباط با ديگران به معاشرت مي انجامد كه بايد در اين خصوص نكاتي را رعايت كرد.
الف : درمعاشرت با ديگران باید به گونه ای عمل کردکه بر ميزان آگاهي ما بيفزايد و داده هاي ما را براي بهتر زيستن افزايش دهد
ب: درمعاشرت با ديگران عوامل مادي و معنوي همچون پول و حيثيت را از دست ندهد.
ج: در معاشرت با ديگران نكات منفي را نياموزد و دچار لغزشهاي احتمالي نشود.
د: در معاشرت با ديگران با الگو قرار دادن آنها ماهيت خويش را به فراموشي نسپاريم .
از علائم برجسته برنده ها در زندگی برقراری ارتباط مناسب با دیگران است که باعث جلب وجذب مخاطبان وشیرینی زندگی می شود ،کارل راجرز اعتقاد دارد با رابطه درماني(ارتباط مناسب) بسياري از ناهنجاري ها مرتفع مي شود. در حقیقت کسانی که توان برقراری ارتباط با دیگران را ندارند و حالت انزوا و گوشه گیری را بر می گزینند،زندگی بی روح وبی نشاطی را دارند
2- مثبت اندیشی : دانشمندان می گویند "انسان آنطور که فکر می کند، زندگی می کند "برنده ها اغلب اوقات می گویند « من زندگی خوبی دارم »"من در زندگی سرمایه های زیادی دارم " در حقیقت قسمت پُر لیوان را می بینند واین بدین معنا نیست که از قسمت خالی لیوان غافل شوند، اگر مرتکب خطا واشتباهی شوند می گویند اشتباه کردم وسعی می کنند خطا واشتباه خود را جبران کنند و تاسف و پشیمانی رانشان می دهند که این بیانگر کرامت ذاتی انسان وشخصیت سالم است ، انسان هاي برنده بجاي گله و شكايت قدر نعمت هائي كه دراختيارشان هست مي دانند و از زندگی شان لذّت مي برند. (در سوره الرحمان خداوند نعمت های زیادی را ذكر مي نمايد و در مقابل از انسانها مي خواهد نعمت ها را توجه نمايند و نسبت به آن شكرگزار باشند)
امّا انسان بازنده فکرش این است که هیج چیز مطابق میل مادر زندگي نیست وهمیشه حالت منفی نگری ونق زدن را دارندو هرگاه مرتکب خطاواشتباهی شوند می گویند تقصیر با دیگران (دوستان ،شیطان ،محیط وپدر ومادرو...)است که باعث انحراف وگمراهی ماشدند در حالی که درآموزه های دینی ماعامل اصلی انحراف وگمراهی خود انسان است (وما من مصیبه الّا انفسهم ) ونیزبازنده ها می گویندازاشتباه خود " متاسفیم " اما در آینده اشتباه خود را تکرار می کنند.
3- مهارت نه گفتن: انسانی هایی در زندگی برنده هستند که در قبال خواسته دیگران مواضع مشخص داشته باشند ،قدرت بله یا نه را محکم دارند ،در مقابل ناهنجاری ها ی رفتاري ،سيگار ، مواد مخدر، دوستان بد،دروغ زدن ،دزدی ،اذيت و آزار ديگران و... با قاطعيت تمام" نه" مي گويند.امّا بازنده ها درزندگی در مقابل خواسته های ديگران منفعلانه عمل می کنندومی گویند بله، شاید، تاببینيم چه می شه و...
4- سخت کوشی: از علائم برنده ها در زندگی روحیه سخت کوشی است خداوند بعد از دو سوگند 1- قسم به شهر مكه 2- قسم به پدر و پسر مي فرمايد " لقد خلقنا ا لانسان فی کبد"ما انسانها را براي سختي ها آفريديم .
سختي ها گوهر وجود انسان را شكوفا مي كند ،بدان جلا و درخشندگي مي بخشد ،سختي و مقاومت انسان را در مقابل تمايلات و گرايشهاي اخلاقي نادرست مصون مي دارد .
امام كاظم (ع) : بهتر است كودك در دوران خردسالي با سختي ها ومشكلات اجتناب ناپذير حيات كه غرامت زندگي است رو به رو شود تا در جواني و بزرگسالي بردبار و صبورتربيت شود.
امام علي (ع) :درختان پرورش يافته در بيابان،در معرض باد و طوفان مقاوم تر از گياهان نازك پرورده باغبان است
دكتر ويكتور فرانكل روانپزشك سوئيسي كه از درمانگران انسانگرا مي باشد خودش مدتي در اردوگاههاي اجباري آلمان هاي نازي در جنگ جهاني دوم بود با تجربه ملموس عيني از دوران سرما و بيماري ،سخت ترين رنج هاي و فشارها را تحمل كرد و جان سالم به در بُرد وي پس از رهايي از آنجا مكتب معنا درماني خود را بر اساس كشف و تفهيم يكي از سه راه بنيان نهاد 1-انجام كاري ارزشمند 2-تجربه متعالي مانند عشق 3-تحمل درد و رنج
تحمل درد و رنج بهترين جلوه گاه وجودي انسان است ، آنچه مهم است شيوه برخورد و نگرش فرد با رنج است .هدف زندگي گريز از رنج و درد نيست بلكه معنا جويي زندگي است كه به آن معناي واقعي مي بخشد .
5- عبرت آموزی: امام علي (ع) می فرماید :چقدر عبرت ها فراوان است وعبرت گرفتن اندك است .
برنده هاازراههاي زیرعبرت آموزي دارند
الف : مشاهده آثار گذشتگان : قل سيروا في الارضِ فانظروا كيف كان عاقبه الظالمين – عاقبه المكذّبين
آيا در زمين نگرديده اند تا ببينند فرجام كساني كه پيش از آنها بودند چگونه بوده است ؟ فرجام ظالمین ودروغگویان.
علي (ع) براي شما در سرنوشت امتهاي گذشته عبرت ها است ،عمالقه و فرزندانشان كجايند ؟فراعنه و اخلافشان كجا هستند؟ اصحاب رُس كه پيامبران را كشتند و سنّت هاي آنرا پايمال نمودند و رسوم زورگويان را بر پاكردند كجايند ؟
ب: زيارت اهل قبور و تامل در حالات كساني كه روي زمين گردنكشي ها مي كردند .
ج: نظر به طبيعت و موجودات :قرآن كريم عبرت آموزي از موجودات در طبيعت را مورد توجه قرار داده
در وجود چهار پايان براي شما عبرتي است از درون شكم آنها از ميان غذاي هضم شده و خون ،شير خالص و گوارا به شما مي نوشانيم و از ميوه هاي درخت نخل و انگور روزي خوب و پاكيزه مي گيريد .
در اين روش، نشانه روشني است براي آنان كه انديشه مي كنند(نحل 66 و 67)
خداوند شب و روز را دگرگون مي سازد در اين عبرتي است براي صاحبان بصيرت .(نور44
د: توجه به حوادث و رويدادهاي فعلي
ما در زمان خود زندگي مي كنيم پس حوادث و رويدادها جديد رامي توانيم به دقت بياموزيم وعبرت كسب كنيم.
علي (ع): هركس از پيش آمدهاي ناگوار روزگار عبرت آموخت (نهج البلاغه خطبه 16)
حوادث پيرامون خود اگر چه زمينه غفلت را براي مافراهم مي نمايد ، سراسر درس و عبرت در آن مي باشد .
اين تجارب عيني مي تواند ذخاير پرارزش از عبرت باشند .
ه: تامل در قصص گذشتگان
داستان زندگاني گذشتگان براي ما عبرت آموز است .نقل داستان حضرت يوسف (ع)در قرآن
در سرگذشت آنها درس عبرتي براي صاحبان انديشه است ( يوسف/ 111)
دونكته مهم تربيتي در شيوه عبرت آموزي
1) عبرت آموزي مستلزم داشتن چشمي بينا "اِنَّ في ذلِكَ لِعبرَهٌ لاُولُي الاَبصار"
عقلي ژرف نگر و درون ياب (لَقَد كانَ في قِصَصِهِم عِبرَهٌ لاُولُي الاَلبابِ) و دلي بيدار است (اِنَّ في ذلِكَ لِعِبرَه لِمَن يَخشي).
2) جهت گيري هاي عبرت آموزي انسان را به سوي عصمت ،پاكدامني ،بي رغبتي به دنيا ،كاهش لغزش وخطا ،شناخت خويشتن ،كوتاه شدن طمع ،فهم و درك وتقوا مي كشاند.
برنده ها از دیگران و تجارب شان بيشترين درس را مي آموزند. بايد از تجارب خوب و مثبت ديگران در ايفاي بهتر مسئوليت هایمان در برابرخدا – خود – دیگران – طبیعت استفاده نمايیم « چون حكيمان آرزو مي كنند اي كاش دو عمر داشتند در يك عمر تجربه مي آموختند و در عمر ديگر تجارب را به كار مي گرفتند »
ضرب المثل : هرچه داري بدهيد يك تجربه بخريد ،
6- مشکل یاب بودن:
الف- مشكل چيست ؟ ب- چرا بوجود آمده است ؟ ج- ازكجا بوجود آمده است ؟ د- در چه زماني ؟
ه- وبه وسيله چه كسي ؟
مراحل تشخيص عبارت است از : جمع آوري اطلاعات ، تجزيه و تحليل اطلاعات و نتيجه گيري
در بحث تشخيص اولاً بايد بدنبال شناخت ريشه اي مشكل يعني آگاهي نسبت به منشاء و علل مشكل بود .
ثانياً ممكن است افراد در آن واحد با تعداد زيادي مشكل روبرو باشد ، شناخت مشكلات اصلي و مهم و پرداختن به آنها بايد در دستور كار قرار گيرد.
تشخيص صحيح و درست اهميتي بيشتر از انتخاب و اجراي راه حل دارد و تشخيص نادرست نه نتها هزينه زا است بلكه موجب خسارت هاي مادي و روحي مي شود
برنده ها در زندگی قدرت و توانایی حل مشکلات را دارند، در برخورد با نارسائیها سعی در رفع کمبودها می کنند.
برنده ها علاوه بر مشکل گشائی و رفع نارسائیها و کمبودها قدرت مشکل یابی و شناخت کاستی ها را نیز دارا هستند .
برنده ها نسبت به مشکلات حساس و هوشیارند نه تنها مشکلات بلکه نشانه ها و عوارض مشکلات را نیز می شناسند و برای مشکلات چاره اندیشی می کنند.
برنده ها به بررسی دقیق یک مشکل می پردازند و در واقع مستقیماً به اصل مشکل می پردازند . برنده ها هنگام بروز مشکل می گویند بیایید به اصل مطلب بپردازیم و راه حلی بیابیم و اعتقاد دارند مشكل حتما حل خواهد شد .
امّابازنده ها از کنار مشکل می گذرند و آن را حل نشده رها می کنند. در مقابل مشكل می گویند هیچ کس راه حلی نمی داند و دشوار است که دقیقاً بگوئیم مشكل حل مي شود. بازنده ها مشکلات کوچک را آنچنان می آمیزند که دیگر قابل حل شدن نیست.
7- خدمت به مردم : باید خدمتگزاری به مردم سر لوحه کار برنده ها باشد، چون هم عبادت است و هم جزء بزرگترین نعمت ها برای انسان است . اذا ارا دالله بعبد خیراً صير حوائج الناس الیه .« هرگاه خداوند برای کسی خیر و خوبی بخواهد حاجات مردم را در دست او قرار می دهد » امام حسین (ع)می فرماید"انّ حوائج الناس نعم الله فلا تملوا النعم "برطرف کردن حاجات وخواسته های مردم بزرگترین نعمت خداوند است پس هیچگاه از آن نعمت احساس ملال وخستگی نکنید
برنده با مخاطبان طوري رفتار كنند كه احساس خدمتگزاري را از او لمس كنند همانطور كه امام علي (ع) خطاب به ملك اشتر مدير ارشد مي فرمايد :
مردم دو دسته هستند يا برادر ديني تو هستند يا درخلقت نظير توهستند ( اما اخ لك في الدين واما نظير في الخلق )
8- استفاده از فرصت ها: بارها شنيده ایم، وقت با ارزش ترين سرمايه يك انسان است « وقت طلاست » در حالي كه ارزش زمان بالاتر از طلاست، برخي از عارفان تعريف دقيق تري از زمان دارند «وقت عمر شماست » و به قول شاعر:
گرگوهري از كف برون رفت
در سايه وقت مي توان يافت
گر وقت رود زدست انسان
با هيچ گوهري نمي توان يافت.
در اين ميان كساني مي توانند از وقت خود درست استفاده كنند كه مهارت لازم را در زمينه « مديريت زمان » داشته باشند.
برنده هميشه نسبت به وقت و زمان اين شعار را دارد« ما هميشه وقت كافي داريم بشرط اينكه هم بخواهيم و هم درست از آن استفاده كنيم ».
برنده ها باید بدانند فرصت مثل ابر می گذرد و قابل برگشت نیست. امام علي (ع) مي فرمايد: "الفرصه تمرمر السحاب " فرصت ها مثل ابر در گذر است.
برنده ها باید با بهترین عمل و نیکوترین روشها از زمان استفاده نمایند و کار خود را به آینده موکول نکنند چون امکان دارد اجل(مرگ) به آنها مهلت ندهد.
راهزنان وقت و زمان در زندگی :
الف - انجام دادن كارهاي بي اهميت ب - خستگي و كسالت ج - نداشتن نظم و انضباط شخصي
د - كار امروز را به فردا موكول كردن ه - مطالعه مطالب كم اهميت و غير ضرور و - تلفن هاي طولاني
ز - نداشتن قاطعيت در تصميم گيري ح - از اين شاخه به آن شاخه پريدن ط - تاسف برگذشته
9- نرمش ومدارا: برنده ها می گویند بیایید نرمش و انعطاف بیشتری از خود نشان دهیم . بايد حسن خلق و مدارا با مردم را سرلوحه زندگی قرار داد همچنانكه پيامبر اكرم (ص) بعنوان بزرگترين اسوه جامعه بشري علت اصلي توفيقش را خوش خلقي و مدارا ذكر مي نمايد و نيز پيامبراكرم اين سفارش بزرگ را مي فرمود « البته شما قادر نيستيد كه همه مردم را با پول و مال از خود راضي كنيد و آن قدر ببخشيد كه شامل همه مردم شود اما مي توانيد با اخلاق و رفتار خوب طوري عمل كنيد كه همه مردم را از خود راضي سازيد »
10- شکست پل پیروزی : برنده ها می گویند بیایید این بار هم سعی کنیم تا موفق شویم « ادیسون در اختراع برق 999 بار شکست می خورد اما هر بار بر سعي و تلاش خود مي افزايد و می گوید هر شکست درس شیریني برای من بود و بالاخره در بار هزارم توفيق اختراع برق حاصل مي شود » . امّابازنده ها تلاش دوباره را بیهوده تلقي مي كنند .
برنده ها ترجیح می.دهند که خود را مسئول شکست هایشان بدانند نه دیگران را ،و بهمين منظور وقت زیادی صرف عیب جوئی ديگران نمي کنند. چيزي به نام شكست وجود ندارد، شكست درس زندگي و پل پيروزي است . امّا بازنده ها شکست ها را ناشی از تبعیض یا سیاست می دانند
بسياري از پژوهشگران مي گويند مهمترين ويژگي برنده ها خوش بيني است كه با استفاده آن خوشبختي و موفقيت شغلي و شخصي افزايش مي يابد. خوش بين سه ويژگي رفتاري دارد:
الف) خوش بين بدنبال نكات مثبت است. ب) بدنبال هرشكست و مشكلي درس با ارزش هست.
ج) خوش بين در هر مشكل بدنبال راه حل مي باشد.
11- آرامش واعتدال : برنده ها در هر شرایط آرامش و تعادل خود را حفظ می کنند. برنده ها از میانه روی و نرمش احساس قدرت می کنند ( اعتدال )اعتدال ومیانه روی ویژگی بارز برنده ها است "یا ایها الناس علیکم بالاعتدال"1- اعتدال در عبادت :واقتصد فی عبادتک در انجام عبادت بدور از افراط وتفریط باش ومیانه ومعتدل باش 2- اعتدال در دوستی ومعاشرت :امام علی (ع):در دوستی میانه رو باش چون ممکن است روزی دشمنت گردد3-اعتدال در خوراک :اگر کسی در خوردن زیاده روی کند فشار شکم او را ناراحت می کند (افراط)وهر گونه کوتاهی وتفریط در این زمینه زیان آوراست4- اعتدال در سخن : سخن ابزار اندیشه ونمودار شخصیت انسان است " من کثر کلامه کثر خطاوه"کسی که بسیار سخن می گوید خطاواشتباهش بیشتر است 5- اعتدال در خواب :افراط در خواب انسان را از جلب منافع مادی ومعنوی باز می دارد وتفریط در خواب سلامت جسم وروح را خدشه دار می سازد امام علی (ع)می فرماید :مَن لَم یُحسِن الاِقتِصاد اَهلَکَه الِاسراف هرکس میانه روی وصرفه جویی را رعایت نکند،اسراف او را هلاک خواهد کرد
*برخی از علائم بازنده ها را در متن آوردیم وبرخی دیگر را فهرست می نماییم الف : تنها به فکر خودشان هستند ب: هميشه حالت نا اميدي را در زندگي دارند. ج: هراسان هستند و می گویند « چرا مدام چیزها را تغییر دهيم » د:گاهی اوقات از موضع ضعف و گاهی همچون ستمگران رفتار می کنند. ه: اگر از دیگران عقب بیفتند تندخو و خشن مي شوند و چنانچه جلو بیفتند بی اختیار مي شوند. و: افراد خود سر هستند .ز: بیش از حد سرشان شلوغ است، همیشه گرفتارند، بهمين خاطر نمی توانند کارهای ضروری را انجام دهند
*پس اي عزيز :
باید مانند برنده ها سخن گفت و عمل کرد، در این صورت انگیزه برنده بودن بیشتر و قویترمی شود.
فهرست کردن ندای برنده ها و ندای بازنده ها در اطراف ما (در اين عصر و زمان ) و دوری از نداهای بازنده ها و جایگزین کردن نداهای برنده ها مي تواند زندگي شاداب و با نشاط را براي ما رقم بزند.