1404-ارد-27
2020 Jan 23
امام رضا علیه السلام :

«پیوند خویشاوندى‌ را برقرار کنید گرچه‌ با جرعه‌ آبى‌ باشد ، و بهترین‌ پیوندخویشاوندى‌ ، خوددارى‌ از آزار خویشاوندان‌ است‌» (تحف‌ العقول‌ ، ص‌ ۴۶۹)

25-May-17
1404-اردیبهشت-27

پرسش و پاسخ

مسائل متفرقه

در فرهنگ اسلامی خصوصا شیعی، دعا از جایگاه والایی برخوردار است، دعا که به معنای خواندن است، موجب ایجاد ارتباط بین داعی (دعا کننده) و مدعو (خوانده و دعوت شده می گردد) انسان اعتقادات، خواسته ها و مطالباتش را با زبان دعا از قادر متعال طلب می کند. دعا، باعث توجه آدمی به خدا و نیز زنده نگاه داشتن حس نیاز است، دعا یعنی دست نیاز به سوی قادر حکیمی که در عین قدرت با بندگانش با حکمت عمل می کند.

اساطیر جمع کلمه اسطوره بمعنای قصه و حکایت است که یاتماما ریشه درخیال و افسانهای عوامانه دارد و یاترکیبی از واقعیت و خیال است ،به هرترتیب جهان اساطیری یعنی دنیای خیالات و آرزوها و آنچه که بشر باکمک قوه خیال آنرامی سازد.

دراصول کافی جلداول در اولین باب آمده که عقل اولین مخلوق خداوند است .امام علی ع درنهج البلاغه می فرماید: فلسفه بعثت انبیاء شکوفا کردن عقول بشراست، قرآن نیز به اندیشیدن وداشتن بصیرت سفارش شده کرده بطوری که به برتری اهل علم و صاحبان دانش به کرات اشاره شده است ،نتیجه قهری داشتن علم واقعی: خداباوری، شکرنعمت، داشتن تقوا و رعایت حقوق مردم است.

رویای صادق یعنی خوابی که دارای تعبیر و منشا است، دلیل این مسئله هم ارتباط روح انسان با دنیای ملکوت (برزخ) می باشد زیرا ریشه همه اتفاقات قبل از تحقق در این دنیا، در برزخ موجود است آنگاه که روح به آن واقعیات نظاره می کند به آنها علم، پیدا می کند ولی زمانیکه روح از توجه به ملکوت (برزخ) فارغ می شود و به کا لبد آدمی بر می گردد و آنچه را که در خواب دیده: یا کاملا به طور شفاف به یاد دارد و یا به طور کل فراموش نموده و یا تحت اشکال دیگر به یاد، دارد که در این صورت آخری احتیاج به تعبیر و شخص معبر و آگاه دارد، در غیر این صورت خواب تعبیر نداشته ساخته و پرداخته قوه خیال آدمی است که از مجموع تصاویر ذهنی و یا آرزوهای باطنی و یا از چیزهایی که متنفر است تصاویری را به صورت خواب می سازد این دسته از خواب ها که اضغاف و احلام نامیده می شوند تعبی ندارند. برای دیدن خواب صادق به نکات زیر رعایت شود:1- از مفاسد و گناهان برحزر باشید 2- شب با شکم سنگین نخوابید 3- قبل از خواب صحبت یا کارنا شایستی مرتکب نشوید 4- قبل از خواب دو رکعت نماز بخوانید 5- با طهارت (وضو یا غسل یا تیم) بخوابید 6- در حال خواب به ذکر الهی مشغول باشید 7- از خدای سبحان تمنا کنید که رویای شایسته ای همراه با بشارت را نصیب شما کند.

استمناع عملی حرام و گناه کبیره است و مبطل روزه می باشد0استمناع، در واقع یک نوع بیماری است که برای مداوای آن به توصیه های زیر توجه شود: نماز در اول وقت بجا آورده شود، از نگاه به تصاویر مبتذل و شهوت انگیز اجتناب گردد، از گوش دادن به سخنان بیهوده و نشستن در مجالس گناه دوری شود، پرخوری خصوصا در شب ترک گردد، در انجام روزه خصوصا روزهای پنجشنبه مداومت به عمل آید، در صورت امکان ازدواج نمائید و برای آینده برنامه ریزی کنید0موفق باشید0

اگرمقصود ازپرسش ،خواندن قرآن است ،روبه قبله بودن شرط نیست و به هرجهت می توان قرائت کرد. بلکه روبه قبله نشستن مستحب است. و اگر مقصود قراردادن قرآن است ،می توان آنرادرهرجهت قرارداد.

انجام همه ی اعمال از جمله قرآن سرگرفتن و خواندن دعای جوشن و سایر دعاهاجایز است ،تنها ورود به مسجد حرام است

شاذ درلغت به معنای نادروکم است واصطلاحابه رأی ونظری که متفرداست وصاحب آن رأی تنهاویامؤیدآن اندک هستند،گفته می شود.مثلااکثریت فقیهان شیعه براین رأیندکه دختران در۹سالگی به تکلیف می رسندولی برخی که ازجهت تعداد،اندک می باشندوسابقه هم نداردویاکمترین اقبال به آن شده، بر نظریه 13سالگی تأکیدمی کنند .بطورخلاصه قول شاذ،به نظریه ای گفته میشودکه قائلین به آن اندک باشندواین رأی شهرت چندانی ندارد.

پرسش درباره جبر و اختیار انسان و یا سعادت و شقاوت ذاتی او از قدیم و ایام بین اهل فکر مطرح بوده است. مسئله جبر واختیار از جمله مسائل پیچیده ای است که صاحبان خرد را به واکاوی درباره آن و یافتن پاسخ مناسب وادار کرده است در این میان گروهی را به نظریه جبر (سلب اختیار از انسان) و گروهی را به نظریه تفویض (اختیار مطلق انسان و واگذاری همه چیز به او) و گروه دیگری را به میانه دو نظریه فوق (نه جبر و نه تفویض) کشانده است. بطور خلاصه به استحضار می رسد شقاوت و سعادت، بدی و خوبی، ذاتی انسان نیست یعنی اینطور نمی باشد که هر انسانی از اول خوشبخت و یا بدبخت، خوب یا بد بوده باشد و هیچ عامل خارجی مثل تربیت،اراده و اعمال شخص باعث تغییر نشوند. اگرکسی بگوید که بدی و خوبی افراد با ذات و نهاد آنها عجین است این کلام مخالف قرآن و سنت و عقل است. قرآن کریم اختیاری بودن اعمال آدمی را تصدیق نموده و نظام عقل و بنای خردمندان را نیز صحه گذاشته است. در نظام خلقت الهی، انسان بعد از طی مراحل رشد از نطفه تا بلوغ، صاحب موهبت عقل شده است. که به اختیار خود عمل کند و قدرت تشخیص بین خوبی و بدی، خیر و شر به او عطا شده است و اطاعت و گناه و ثواب و عذاب را با عقل خویش درک می نماید، همچنین پیامبرانی برای هدایت آنان و دعوت آنها به کار خوب و دوری از کارهای زشت و ناپسند فرستاده است با توجه به نکته ها ی فوق، تکالیفی را بر انسان واجب نموده پس اگر پیروی عقل کرد و اطاعت پروردگار و پیروی راه پیامبران را پیش روی خود قرار داد، اسباب خوشبختی را به اختیار خویش فراهم نموده والا مقدمات بدبختی خویش را فراهم کرده است. در نتیجه ذات بد یا ذات خوب به نحو مطلق معنا ندارد ولی فراهم ساختن برخی مقدمات از جمله لقمه حرام یا حلال، پدر و مادر، تربیت و برخی امور دیگر تاثیرگذاری باشد ولی علت تامه و نهایی در خوب و بد افراد نیستند.

مظلومیت امام حسین ع به دلیل قرارگرفتن درشرایط خاص ازجمله تنهائی وغربت وکیفیت شهادت فرزندان وبرادران واصحاب واسارت خانواده بی همتا است به این جهت امام زمان ع درزیارت ناحیه مقدسه درباره مصیبها جدش می فرماید :من به جای اشک خون گریه میکنم وازاینکه زمانه بین آندوفاصله انداخته غم واندوه خود راابرازمی کند.

از دیدگاه اسلام انسان برترین جایگاه را در جهان دارد تا جایی که فرشته ها که موجودات مجرد و مقرب الهی هستند و لحظه ای از عبادت و یاد حق غافل نیستند در زمره کارگزاران انسان به شمار می آیند و پس از اعتراف به عظمت انسان و ناتوانی خویش در شناخت اسما به سجده افتادند و از داستان آفرینش انسان خلیفه خدا در زمین دلیل برتر بودن انسان روشن می شود که آن چیزی نیست جز ظرفیت و استعداد علمی انسان که می تواند با شکوفا سازی این استعداد به همه حقایق دست یافته و به مقامی از قرب دست یابد که جبرئل امین نیز از دست یابی به آن ناتوان است یکی از راه های تربیت و شکوفا سازی این استعداد و اوج گرفتن اندیشه بشر و پرواز در فضای بی نهایت معرفت، پرسش و طرح سوال است. اندیشه انسان ممکن است مدتها در حالت ایستایی و رکود بماند و بی هیچ پویشی از هر حرکتی باز ماند تا آنجا که پس از گذراندن مدتی دراز از عمر خویش از نظر فکری همچون کودکی بشمار آید . کودکی 80 ساله که از استعدادهای ذهنی خویش هیچ بهره ای نبرده و درب کارتن این مهمترین بخش وجود خویش را بسته و آک نگه داشته غافل از آنکه اگر هر کالایی نو و جدید آن با ارزش است ذهن و فکر بشر کار کرده و باز آن با ارزش است. طرح سوال همچون جرقه و استارتی است که ذهن انسان را به حرکت و جنبش در می آورد و عقل را که مصدر جامد است به عاقل و تعقل و ... تبدیل و تصریف می کند و شاید به همین جهت است که در قرآن عقل به صورت مصدر نیامده بلکه حالت ها و صورت های مختلف این کلمه آمده تا بدین نکته رهنمون باشد که نباید عقل توقف کند که رکود آن همان و مرگ آن همان. حیات و زندگی آن به حرکت و کنجکاوی و پرسش است از این روست که قرآن بارها و بارها به طرح پرسش از انسان پرداخته تا زمینه ی حرکت آن را فراهم کند و زندگی بشر را از یک نوع زیستن حیوانی به زندگی انسانی تبدیل سازد . آیاتی که به صورت های گوناگون گاهی با علامت پرسشی هل بیش از 80 بار مانند «هل یستوی الذین یعلمون و الذین لا یعلمون» و گاهی با همزه استفهام 214 مورد مانند «أفلا ینظرون الی الابل کیف خلقت » (غاشیه،17) و « أرایت ان کان علی الهدی» (علق،11) و در مجموع بیش از 400 بار ذهن انسان را به چالش می کشد و به شنیدن آراء و نظریات گوناگون و انتخاب بهرین آنها مژده می دهد «فبشر عباد الذین یستعمون القول و یتبعون احسنه» و بدترین موجودات را از نظر خداوند کسانی می داند که اندیشه خود را به کار نمی گیرند «ان شر الدواب عند الله الصم البکم الذین لا یعقلون » (انفال، 22) پرسش ویژگی ممتاز انسان و در گوهر وجود و فطرت اوست. انسان بی پرسش، انسان بی فکر و حیوان بالفعل است . اسلام که دین فطرت است « فاقم وجهک للدین حنیفا فطرت الله التی فطر الناس علیها» (روم، 30) برای شکوفایی و باز کردن و پرورش این فطرت آمده است از این رو از هر سوالی استقبال می کند و آن را پاسخ مناسب می گوید و از سوی دیگر قرآن با طرح پرسش های مکرر انسان را به تفکر وا می دارد و بارها فرمان به پرسش می دهد. پیامبر و ائمه نیز با طرح سوالهای متعدد و مکرر به تربیت اصحاب و یاران خویش پرداخته و زمینه رشد و شکوفایی عقلانی آنها را فراهم کرده اند و از پرسش های آنان استقبال کرده و در برابر تندترین پرسش های اعتقادی آنان برخورد نیکو کرده اند. چنان که در تاریخ آمده زندیقی درباره خداوند از هشام پرسشی کرد وی برآشفته شد زندیق گفت : من همین پرسش را از امام تو پرسیدم و او با کمال متانت و آرام پاسخ گفت. در احتجاج طبرسی آمده است، که زندیقی از اباعبدالله (ع) در باره مسائل فراوانی پرسش کرد و امام (ع) به پرسش های تند و کفر آمیز او کاملا پاسخ گفت (الاحتجاج 2، 334) چرا که پرسش از منظر امام (ع) و به فرموده او کلید گنجهای دانش است . قال الصادق (ع): العلم خزائن و المفاتیح السوال فاسألو یرحمکم الله فانه یؤجر اربعه السائل و المتکلم و المستمع و المحب لهم . امام صادق فرمودند دانش گنجینه هاست و کلید این گنج ها پرسش است از این رو بپرسید خدایتان بیامرزد چرا که قطعا این چهار گروه پاداش می گیرند پرسش گر و گوینده پاسخ و دوستدار شرکت کنندگان در این گفتمان. از این زیباتر کجا می توان یافت که رهبر مکتبی چنین به پرسشگری و پاسخگویی و اندیشه و گفتمان ارج بنهد و دوستداران چنین گفتمانی را نیز بستاید و همه آنان را در پاداش و اجر الهی شریک بداند . این گفته نیز از طریق ائمه از رسول خدا (ص) با تفاوت کمی چنین نقل شده است که قال رسول الله : العلم خزائن و مفتاحها السوال فاسالوا یرحمکم الله فانه یؤجر اربعه السائل و المعلم و المستمع و المحب له (صحیفه الرضا، 42 متن صحیفه 39). نکته ی زیبای دیگری که در این گفته ی بلند آمده است دستور به پرسش است نه تنها پرسشگری نهی نشده و ناپسند نیست که بدان فرمان داده شده است و چنانکه از حدیث بر می آید هر گفت و گوی علمی و پیشرفت دانش و معرفت در گرو پرسش است. پرسش است که ذهن پرسشگر و پاسخ دهنده و شنوندگاه را تجهیز و آماده می کند . از این رو علی بن ابراهیم نقل می کند «سئل ابوالحسن (ع): هل یسع الناس ترک المسئله عما یحتاجون الیه فقال : لا» از امام پرسش شد آیا انسان می تواند از مسائل مورد نیاز پرسش نکند امام فرمودند: خیر. (کافی 1، 70) بنابراین از دیدگاه اسلام و رهبران آن پرسش جایگاه والا و مقدسی دارد هر نوع پرسشی ولو به ظاهر کفر آمیز بجا بلکه لازم و کاری پسندیده است و دارای پاداش اخروی و تشویق دنیوی است چرا که تکامل و رشد انسان در گرو آن است.

دربرخی اخبارآمده که انار ازمیوه های بهشت است که خواص داروئی نیز دارد، لذاتوصیه شده که تماما مصرف شود.اما آنچه در پرسش به آن اشاره شده،سخن عوامانه است.

برای آگاهی از ویژگی های یک زندگی اسلامی ابتداء به دو حدیث از پیامبر اکرم (ص) و امام صادق (ص) اشاره می شود آنگاه ویژگی های اسلامی را بطور اختصار بر می شماریم. پیامبر اکرم (ص) فرموده اند: بهترین شما کسی است که برای خانواده اش بهتر باشد و من از همه شما برای خانواده ام بهترم، زنان را گرامی نمی دارد، مگر انسان بزرگوار و به آنها اهانت نمی کند مگر شخص پست و بی مقدار. امام صادق (ع) می فرماید: مومن همواره خانواده خود را از دانش و ادب شایسته بهره مند می سازد تا همه آنان را وارد بهشت کنند. اما ویژگی های زندگی اسلامی به قرار ذیل است: -ایمان و فرایض دینی -الهی دانستن پیوند ازدواج -اعتماد به همسر -فراهم ساختن شرایط لازم در منزل -حسن نیت، عشق و محبت -توجه به وضعیت ظاهری همسر -ملایمت و مهربانی -بررسی نقاط ضعف و قوت زندگی -تعهد به زندگی -اجتناب از نداشتن گناه به گردن همسر -اجتناب از دعوا و بگو ومگو -اطلاع دادن به همسر از ترس و امیدها -گوش دادن به سخنان همسر -رفتار عاشقانه با همسر و ابراز محبت به وی -برگزاری جشن به مناسبت های ویژه زندگی(مثل تولد فرزند، سالگرد ازدواج) -کمک رسانی به همسر در تعطیلات آخر هفته -هدیه دادن به همسر -گوش دادن به پیشنهادات همسر از جمله وضعیت ظاهری مثل(موی سر)

سوء (معصیت یاقصدمعصیت )آنچیزی است که صدورش ازعبد بدوزشت است ،امافحشاء عبارت است از ارتکاب اعمال شنیع مثل زنا.باتوجه به تعریف فوق مفهوم سوء نسبت فحشاء عامتر است.